آشنایی با اختلال‌های شخصیتی گروه B و راه های درمان آن

اختلال شخصیتی نوعی اختلال روانی ناشی از الگوهای فکری و رفتاری ناسالم است. افرادی که به اختلالات شخصیتی مبتلا هستند، اغلب برای برقراری تعامل با جهان مشکل دارند و درک موقعیت‌ها و روابط اجتماعی برای آنها دشوار است.

بر اساس آماری که مؤسسه ملی سلامت روان (NIMH) منتشر کرده است، بیش از ۹ درصد از بزرگسالان آمریکایی بالای ۱۸ سال، حداقل یکی از انواع اختلالات شخصیتی را دارند. این اختلالات معمولاً بر توانایی ارتباطی افراد در محل کار، مدرسه و جامعه تأثیر منفی می‌گذارند.

شایع‌ترین نوع اختلالات شخصیتی، اختلالات شخصیتی گروه B هستند. در این مطلب از برآیند، به بررسی اختلالات شخصیتی گروه B، نشانه‌ها و علل ایجاد آن می‌پردازیم و در انتها، روش‌های درمانی و شیوه برقراری تعامل با این افراد را توضیح خواهیم داد.

اختلال‌های شخصیتی گروه B

اختلالات شخصیتی بسیار متنوع هستند، با این حال بسیاری از آنها ویژگی‌های مشابهی دارند که می‌توان آنها را بر آن اساس گروه‌بندی کرد. آن‌طور که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-V)، آمده است، ۱۰ اختلال شخصیتی داریم که می‌توانیم آنها را در سه گروه A، B و C قرار دهیم. اختلالات گروه A با تفکرات و رفتارهای عجیب و غریب مانند بدگُمانی یا پارانویا (Paranoia) یا مشکل در پاسخ‌های هیجانی مشخص می‌شوند.

اختلالات گروه C با افکار و رفتار اضطرابی همراه هستند و اختلالات شخصیتی گروه B، که شایع‌ترین نوع اختلالات شخصیتی را تشکیل می‌دهند، شامل پاسخ‌های غیرقابل پیش‌بینی، نمایشی یا شدیداً هیجانی به موارد مختلف هستند. اختلالات این گروه شامل اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت نمایشی (هیستریونیک) و اختلال شخصیت خودشیفته است (دوریس ای. پیر و دیگران، ۲۰۱۵).

پیشنهاد مطالعه

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اختلال شخصیت سوسیوپاتی (Sociopathy) مقاله زیر را مطالعه کنید.

اختلال شخصیت ضداجتماعی

ویژگی‌های افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی گروه B، در بسیاری موارد با یکدیگر همپوشانی دارند و این موضوع، تشخیص و تمایز آنها را از هم دشوار می‌کند. برای نمونه، فردی که اختلال شخصیت مرزی دارد و نوسانات شدید خلق‌وخو در او دیده می‌شود، ممکن است دارای علائم هیستریونیک نظیر رفتارهای دمدمی برای جلب توجه هم باشد. همچنین فرد خودشیفته ممکن است دارای علائم مشابه شخصیت ضداجتماعی هم باشد که در این صورت در دسته خودشیفته بدخیم قرار می‌گیرد.

در ادامه هر یک از اختلالات شخصیتی گروه B را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم.

۱. اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی شامل الگوهایی از بی‌ثباتی خلقی مزمن، رفتار ناپایدار، ناپایداری در خودانگاره (تصویری ذهنی که از خودمان داریم)، هیجانات بیش از حد و تکانشگری (دشواری در تمرکز حواس) است. این افراد عموماً در حفظ روابط شخصی خود با مشکل مواجه هستند و این از ترس شدید آنها از رها شدن ناشی می‌شود. یکی از مشخصات مهم این افراد، موارد مکرر آسیب زدن به خود یا افکار خودکشی است.

هیچ مطالعه‌ای تاکنون نتوانسته است برآورد دقیقی از میزان مبتلایان به این اختلال ارائه دهد؛ با این حال، با توجه به راهنمای DSM-V، این اختلال بین ۱.۶ تا ۵.۹ درصد از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در زنان شایع‌تر از مردان است.

بر اساس مطالعه دیگری، اختلال شخصیت مرزی تقریبا ۱.۴ درصد از جمعیت بزرگسال آمریکا را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برخی برآوردها بسیار بالاتر است. در حدود ۷۵ درصد از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، زنان هستند (کاترین یونگ، بروس بانگر و دیگران، ۱۳ ژوئن ۲۰۱۸).

برخی از علائم و نشانه‌های این اختلال عبارتند از:

• احساس پوچی مزمن
• خشم بی‌مورد
• بی‌ثباتی در خودانگاره
• رفتار تکانشی از جمله سوء مصرف مواد یا سایر رفتارهای بی‌پروا
• خودآزاری و/ یا سابقه اقدام به خودکشی

این افراد همیشه از اینکه دیگران آنها را رها کنند به شدت واهمه دارند و با همین وابستگی بیش از حد، باعث می‌شوند اطرافیان از آنها دوری کنند.

پیشنهاد مطالعه

برای آشنایی بیشتر با علائم و علت اختلال شخصیت مرزی مقاله زیر را بخوانید:

اختلال شخصیت مرزی چیست؟

۲. اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت نمایشی شامل توجه‌طلبی و رفتار هیجانی بیش از حد است. برآوردها نشان می‌دهند به طور کلی میزان شیوع این اختلال در جامعه حدود ۱.۸ درصد است و در زنان شایع‌تر از مردان است.

برخی از علائم این اختلال عبارتند از:

• تمایل برای قرار گرفتن در مرکز توجه
• نمایشی بودن رفتار، ظاهر یا ابراز هیجاناتش
• داشتن رفتار بیش از حد اغواکننده
• تغییرات سریع در هیجانات سطحی

این افراد همیشه کسل و بی‌حوصله هستند، مگر اینکه با هیجان یا رضایت کوتاه‌مدت تحریک شوند. آنها برای جلب‌توجه بیش از حد روی ظاهر خود تمرکز می‌کنند و گفتارهای آنها امپرسیونیستی است؛ یعنی گاهی رویداد خاصی را بسیار شگفت‌انگیز معرفی می‌کنند بدون اینکه دلیلی برای آن داشته باشند.

۳. اختلال شخصیت خودشیفته

اختلال شخصیت خودشیفته شامل احساس غرور، خودمحوری شدید و فقدان همدلی با دیگران است. اگرچه برآوردها به شکل قابل توجهی متفاوت هستند، یک مطالعه نشان داد که حدود ۴ درصد از افراد حاضر در مطالعه به این اختلال مبتلا هستند. به طور کلی، بین ۵۰ تا ۷۵ درصد از افراد مبتلا به اختلال خودشیفتگی را مردان تشکیل می‌دهند (یونگ و دیگران، ۲۰۱۸).

پیشنهاد مطالعه

برای آشنایی بیشتر با انواع، علائم و درمان خودشیفتگی مقاله زیر را بخوانید

خودشیفتگی یا نارسیسیسم چیست؟

برخی از علائم و نشانه‌های افراد مبتلا به اختلال خودشیفته عبارتند از:

• تمایل به استثمار یا سوء استفاده از دیگران برای منافع شخصی
• احساس اغراق‌آمیز درباره ارزش و اهمیت خود
• اهداف و رفتار خودخواهانه
• همدلی نکردن با دیگران
• انتقادناپذیری

افراد خودشیفته همیشه به تحسین بیش از حد نیاز دارند و معمولاً احساس می‌کنند استحقاق آن را دارند که دیگران رفتار ویژه‌ای نسبت به آنها داشته باشند.

۴. اختلال شخصیت ضداجتماعی

اختلال شخصیت ضداجتماعی شامل بی‌توجهی طولانی‌مدت به حقوق، احساسات، نیازها و امنیت دیگران است. حدود ۳ تا ۵ درصد از جمعیت عمومی در دوره‌ای از زندگی خود ممکن است چنین اختلالی را از خود نشان دهند و در بین مردان شایع‌تر از زنان است. شایع‌ترین تشخیص روان‌پزشکی در افراد زندانی اختلال شخصیت ضداجتماعی است (جیسون اشنیتکر، ساوانا لریمور و دیگران، نوامبر ۲۰۲۰).

برخی از علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت ضداجتماعی عبارتند از:

• نقض مکرر قانون یا دستورالعمل‌های محل‌کار، مدرسه و نظایر آن
• جذابیت ظاهری و چاپلوسی
• دروغگویی، تقلب و / یا دزدی
• سوء مصرف مواد
• پرخاشگری و دعوای فیزیکی
• رفتار بی‌پروا
• تمایل به استثمار دیگران و به خطر انداختن آنها
• فقدان پشیمانی، احساس گناه، شفقت و همدلی

این افراد بسیار بی‌مسئولیت هستند و هرگز در قبال قانون‌شکنی خود عذرخواه نخواهند بود.

ویژگی‌های اختلالات شخصیت گروه B

هر یک از چهار اختلال شخصیت گروه B با هم متفاوت هستند. با این حال، برخی از ویژگی‌های شخصیتی ناسازگار در آنها مشترک است (مایکل پاسکال هنگارتنر، ۹ ژوئن ۲۰۱۵). برای نمونه، می‌توان به ویژگی‌های زیر اشاره کرد:

• مشکل در مدیریت احساسات و پاسخ‌های هیجانی
• رفتار نمایشی و توجه‌طلبی
• حساسیت بیش از حد
• تکانشگری
• غیر قابل پیش‌بینی بودن
• مشکل در مهار احساسات
• مشکل در احترام به مقامات، پیروی از قوانین و انطباق با هنجارهای فرهنگی

در همه اختلالات گروه B، نرخ مشکلات مربوط به سلامت جسمانی، طلاق و بیکاری بسیار بالاست. افراد مبتلا به این اختلالات هم در معرض ریسک بالایی از پریشانی هیجانی، سوء مصرف مواد، انزوای اجتماعی، بستری شدن در بیمارستان و خودکشی قرار دارند.

پیشنهاد مطالعه

برای یادگیری تشخیص، انواع و علائم اختلال دو قطبی مقاله زیر را بخوانید!

اختلال دو قطبی چیست؟

علل اختلالات شخصیت گروه B

هیچ علت شناخته‌شده‌ای برای اختلالات شخصیت گروه B وجود ندارد. با این حال، می‌توانیم به چند عامل احتمالی اشاره کنیم که خطر ابتلا به این اختلالات را در افراد افزایش می‌دهد. این عوامل عبارتند از:

ژنتیک

تحقیقات نشان می‌دهد سابقه خانوادگی و برخی تغییرات ژنتیکی، ممکن است در خطر ابتلا به اختلالات شخصیت گروه B نقش داشته باشد (شارلوت اسکاگلاند، آنیکا تایگر و دیگران، ۲۰۱۹). افراد دارای حداقل یک عضو خانواده به یکی از چهار اختلال ذکر شده، به شکل قابل توجهی بیشتر امکان دارد معیارهای تشخیصی همان اختلال در آنها دیده شود (تورگرسن، مه‌یر و دیگران، ۲۰۱۳).

ساختار مغز

تحقیقات زیادی نشان داده‌اند که تفاوت در ساختار و شیمی مغز ممکن است در ایجاد و شدت اختلالات شخصیت گروه B نقش داشته باشد (گورونگ ما، هونگ‌ینگ فن، چانچان شن و وی وانگ، ۲۰۱۶). برای مثال، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی در قشر جلوی مغز که با تفکر و تصمیم‌ گیری‌های پیچیده ارتباط دارد، با اختلال عملکردی مواجه هستند (جیانگ، لی و دیگران، ۲۰۱۶).

عوامل محیطی

برخی رویدادها، تجربیات و شیوه‌های فرزندپروری در اوایل دوران کودکی ممکن است خطر ابتلا به اختلالات شخصیت گروه B را افزایش دهند (نادیا کاتین، روبرتا روسی، ۲۰۱۷). برای مثال، مطالعات نشان داده‌اند کودکانی که والدین‌شان بیش از حد آنها را تحسین می‌کنند ممکن است در آنها ویژگی‌های خودشیفتگی و / یا اختلال شخصیت خودشیفته را ایجاد کنند (ادی برومل‌من، ساندر توماس، ۲۰۱۵).

تروما

تجربه تروما از جمله آزار فیزیکی، عاطفی و / یا جنسی به‌ویژه در دوران کودکی، به شکل قابل توجهی خطر ابتلا به اختلالات شخصیت گروه B را افزایش می‌دهد. برای نمونه، مطالعات نشان داده است که درصد قابل توجهی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی سوء استفاده یا بی‌توجهی شدید را در دوران کودکی تجربه کرده‌اند. کودکانی که حداقل یکی از آنها مبتلا به سوء مصرف مواد یا الکل هستند به‌طرز قابل توجهی بیشتر در معرض ابتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی در آینده هستند.

تشخیص اختلالات شخصیت گروه B

بیشتر افرادی که به اختلالات شخصیتی گروه B مبتلا هستند تا قبل از سن ۱۸ سالگی تشخیص داده نمی‌شوند. متخصص سلامت روان باید با استفاده از معیارهای ذکر شده در کتاب راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی، این نوع اختلال را تشخیص دهد.

برای تشخیص اختلالات روانی، علائم بیمار باید برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. این علائم باید بر عملکرد و کیفیت زندگی بیمار حداقل در یک زمینه اصلی مانند کار، مدرسه، زندگی خانوادگی یا روابط عاشقانه تأثیر منفی بگذارند تا به‌عنوان اختلال در نظر گرفته شوند.

درمان اختلالات شخصیت گروه B

واقعیت این است که درمان اختلالات شخصیتی تا حد زیادی دشوار است؛ به این دلیل که بسیاری از افراد مبتلا به این اختلالات به‌دنبال درمان نیستند، زیرا اصلاً احساس نمی‌کنند که مشکلی دارند. مخصوصاً افراد دارای شخصیت خودشیفته و اختلال شخصیت ضد اجتماعی اصلاً تمایلی برای درمان ندارند. با این حال، یک سری رویکردهای درمانی نویدبخش وجود دارد.

معمولاً اولین رویکرد در درمان هر چهار اختلال از اختلالات شخصیت گروه B، روان درمانی است. برخی از رویکردهای درمانی شامل موارد زیر است:

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)

این درمان شکل تخصصی از روان درمانی است که به کاهش آسیب به خود، انگیزه‌های خودکشی و بی‌ثباتی عاطفی کمک می‌کند. این درمان مخصوصاً برای اختلال شخصیت مرزی مؤثر است (رابرت اس بیسکین، ۲۰۱۵).

درمان شناختی رفتاری (CBT)

این درمان نوعی گفتگو درمانی است که می‌تواند به افراد کمک کند تفکر و رفتار ناسازگار را تشخیص و تغییر دهند. این رویکرد می‌تواند عملکرد اجتماعی و ابراز هیجانی را در میان افراد مبتلا به اختلالات شخصیت گروه B بهبود بخشد (اریک لیز، ۲۰۱۶).

مشاوره زوج‌ها یا خانواده

بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات شخصیت گروه B در حفظ روابط سالم و طولانی‌مدت با عزیزان خود مشکل دارند. مشاوره همسران، خانواده و آموزش به اعضای خانواده درباره اختلالی که فرد به آن مبتلاست می‌تواند به کاهش تعارض و بهبود روابط کمک کند.

آموزش روانی

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد آموزش روانی شامل بهبود درک فرد از وضعیت خود می‌تواند به کاهش مصرف مواد مخدر و الکل در بین افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی کمک کند (بریژیت تایلستراپ، مورتن هس، ۲۰۱۵).

دارو درمانی

سازمان غذا و دارو تا کنون هیچ دارویی برای درمان اختلالات شخصیت گروه B تأیید نکرده است. با این حال، برخی از داروهای تجویزی مانند داروی ضد اضطراب، ضد افسردگی و داروی ضد روان‌پریشی ممکن است برخی از علائم خاص این اختلالات را تسکین دهند.

از آنجا که این اختلالات با سایر بیماری‌ها ممکن است مشابه باشند، درمان‌های مربوط به آنها مانند درمان افسردگی یا اضطراب می‌توانند کمک‌کننده باشند.

برقراری تعامل با افراد مبتلا به اختلال شخصیت گروه B

صرف نظر از اینکه این فرد چطور واکنش نشان می‌دهد، سرخود و خارج از یک محیط بالینی رسمی این اختلالات را به او نسبت ندهید. تشخیص اختلالات شخصیت گروه B حتی برای متخصصان دشوار است؛ چه برسد به شما و افراد عادی.

سخن پایانی

در این مقاله از برآیند به بررسی اختلالات شخصیت گروه B پرداختیم و درباره ویژگی‌های آنها توضیح دادیم. دیدیم که چطور تشخیص اختلالات این گروه می‌تواند دشوار باشد، زیرا بسیاری از ویژگی‌های آنها با هم مشابه هستند و در بسیاری موارد همپوشانی دارند.

از نشانه‌های این اختلالات در افراد گفتیم و علل آنها را که می‌تواند ژنتیکی یا محیطی باشد بررسی کردیم. در پایان هم به این نتیجه رسیدیم که با اینکه درمان این اختلالات امکان‌پذیر است و رویکردهای امیدوارکننده‌ای وجود دارد، باز هم درمان آنها بسیار طاقت‌فرسا است.
منبع اولمنبع دوممنبع سوممنبع چهارم