مثبت نگری به بدن چیست و چه تاثیری دارد؟

همه ما تقریباً هر روز روبه‌روی آینه می‌ایستیم و ظاهر و اندام‌های خود را برانداز می‌کنیم و می‌اندیشیم که آیا بر اساس استانداردها، بدن متناسبی داریم؟ برخلاف اینکه استانداردها چه می‌گویند و سایرین چه می‌اندیشند، ما امروز قصد داریم به شما بیاموزیم چطور همانگونه که هستید و نه بر اساس معیارهای رایج در جامعه، خود را دوست داشته باشید. مثبت نگری به بدن، مفهومی که در این مقاله از برآیند قصد داریم به آن بپردازیم، به این معنی است که بدن‌مان را با هر شکل و اندازه‌ای بپذیریم.

با این دیدگاه، ما به این باور می‌رسیم که بدن ما زیبا است و نباید خود را به‌خاطر ظاهرمان سرزنش کنیم. نگاهی که هر فرد به بدن خود دارد، تأثیر زیادی بر اعتمادبه‌نفس، احساس ارزشمندی و سلامت روان می‌گذارد. بنابراین در ادامه‌ی این مقاله با ما همراه باشید تا بدانیم چطور بدن‌مان را در هر شکلی دوست داشته باشیم.

آغاز جنبش مثبت نگری به بدن

این جنبش در ابتدا پذیرش چربی نام داشت و بعدها گسترش یافت و با پذیرش و عشق به بدن کامل شد. Body positivity در حقیقت به‌دنبال این بود تا ثابت کند اعتمادبه‌نفس افراد نباید به ظاهر آنها وابسته باشد.

جنبش مثبت‌نگری به بدن که از همان زمان انجمنی را نیز تاسیس کرد، از سال ۲۰۱۲ هدف خود که به‌ چالش کشیدن استانداردهای غیرواقعی برای بدن زنان بود، را تغییر داد. با افزایش محبوبیت این جنبش، بر این موضوع تمرکز کرد که ثابت کند «همه بدن‌ها زیبا هستند».

پیشنهاد مطالعه

برای یادگیری تکنیک‌های تقویت اعتماد به نفس حتما مقاله زیر را بخوانید:

اعتماد به نفس چیست؟

نقد جنبش مثبت نگری به بدن

اما مانند هر جنبش دیگری، نقدهایی هم به این جنبش وارد شده است. اولین نقد به فراگیر نبودن این جریان اشاره می‌کند. در این جنبش ما هر شکل بدن یا رنگ پوستی را زیبا می‌بینیم؛ اما باز هم کمتر پیش می‌آید که برخی بدن‌ها در مرکز توجه قرار بگیرند.

مثلاً نورافکن رسانه‌ها و البته این جنبش معمولاً بر زنان سفیدپوستِ لاغر بوده و نه‌تنها امتیازات خاصی به آنها می‌دهد بلکه باعث می‌شود تا سایر نژادها به حاشیه بروند. یکی از نقدهای مهم دیگر، افراد و نهادهای تأثیرگذار را سرزنش می‌کند.

آنها وانمود می‌کنند به این جنبش توجه دارند و آن را تبلیغ می‌کنند اما با این حال الگوهایی که توسط آنها معرفی می‌شود، شبیه همان معیارهای ابتدایی جامعه برای زیبایی هستند.

از این مهم‌تر، داشتن نگاه مثبت به بدن می‌تواند برای افراد مشکل‌ساز شود. بسیاری معتقدند اگر ما تمرکز خود را بر ظاهر بگذاریم ممکن است ویژگی‌های درونی مثبت مانند مهربانی، همدلی، بخشش و غیره نادیده گرفته شوند و در نهایت یک فاجعه بشری را رقم بزند.

برقراری رابطه مثبت با بدن اگرچه نگرش مفیدی به‌نظر می‌رسد اما همچنان نقص‌هایی دارد. ما نباید جهان را تا این اندازه با ویژگی‌های ظاهری درگیر کنیم و به‌جای ظاهر، باید درون افراد در مرکز توجه قرار بگیرد.

پیشنهاد مطالعه

برای یادگیری بیشتر در مورد موانع همدلی مقاله زیر را بخوانید:

مهارت همدلی چیست؟

مثبت نگری به بدن چیست؟

جنبش نگاهِ مثبت به بدن از همان ابتدا توانست به‌خوبی میان مردم محبوب شود. اما برخلاف این محبوبیت، بسیاری از افراد تعریف دقیقی از این نگرش نداشتند؛ در حقیقت از آنجا که تعاریف زیاد و متفاوتی برای این جنبش وجود دارد، پیدا کردن تعریف دقیق آن کار سختی است. اما به‌طور کلی، تعریف نگاه مثبت به بدن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• قدردانی از بدن خود با وجود ایرادات
• احساس اعتماد و اطمینان نسبت به بدن خود
• دوست داشتن خود
• پذیرش شکل و اندازه بدن خود

علاوه بر آنچه گفتیم، body positivity همچنین می‌تواند به‌معنی لذت بردن از بدنی که داریم و سرزنش نکردن خود به خاطر تغییراتی که به‌طور طبیعی به‌دلیل افزایش سن، بارداری یا انتخاب سبک زندگی اتفاق می‌افتد نیز باشد.

مثبت نگری به بدن چطور کمک می کند تا احساس بهتری نسبت به خود داشته باشیم؟

در رابطه با مثبت نگری به بدن، به‌تازگی مطالعه‌ای منتشر شده که بیان می‌کند زنانی که دوستان خود را به مثبت‌نگری به بدن تشویق می‌کنند در نهایت دید مثبت‌تری به ظاهر خود خواهند داشت. این تحقیق همچنین تا حدی تأیید کرد نوشتن نامه‌ای برای تقدیر از بدن خود، نگرش افراد به ظاهر فیزیکی و توانایی‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

نگاه بدون سوگیری به بدن (body neutrality)

برخی از طرفداران جنبش پذیرش بدن، به جای اصطلاح مثبت نگری به بدن، اصطلاح نگاه بی‌طرفانه به بدن را پذیرفته‌اند. همانند جنبش نگاه مثبت به بدن، طرفداران نگاه بی‌طرفانه به بدن نیز معتقدند باید به‌جای ظاهر، عملکردِ افراد معیار قضاوت باشد.

علاوه بر این، بسیاری بر این باورند نگاه خنثی به بدن برای کسانی که با اختلالاتی مثل نارضایتی شدید بدن، اختلالات خوردن یا تروماها دست و پنجه نرم کرده‌اند یا می‌کنند، هدف واقعی‌تر و در دسترس‌تری است.

مثبت نگری به بدن در شبکه های اجتماعی

از میان تمامی این پلتفرم‌های اجتماعی، از آنجا که اینستاگرام در حال حاضر پراستفاده‌ترین پلتفرم اجتماعی در سرتاسر جهان است، نقش اساسی‌ را در جنبش مثبت نگری، بازی می‌کند و البته می‌تواند تأثیرات ضد و نقیضی بر افراد داشته باشد.

برای مثال از یک سو اینستاگرام باعث شده تا در سال‌های اخیر، تعدادی از مجلات و شرکت‌ها تلاش‌ کنند تا در نشریات و بازاریابی خود مثبت‌تر باشند و از افراد با نقایص بدنی و سایزهای مختلف استفاده کنند.

از سوی دیگر در تحقیقی که برای بررسی نقش اینستاگرام در این جنبش صورت گرفت، گروهی از دانشمندان تلاش کردند تا به‌سراغ محتوای موجود در پست‌ها که مرتبط با این جنبش است بروند. این دانشمندان ابتدا به‌سراغ هشتگ body positivity در اینستاگرام رفتند تا بتوانند میزانی برای مثبت‌نگری پیدا کنند.

اما نتایج این مطالعه از آنچه دانشمندان تصور می‌کردند متفاوت بود. آنها دریافتند که هشتگ body positivity در اینستاگرام نه‌تنها بیانگر هدف اصلی این جنبش نبود، بلکه پست‌هایی را نشان می‌داد که پیام‌های خودپذیری را با تبلیغات لاغری و کاهش وزن نشان می‌داد!

علاوه بر این، محققان دریافتند ۴۳درصد از پست‌هایی که می‌خواستند پیام نگرش مثبت به بدن را منتقل کنند به افرادی با جثه بزرگ مربوط می‌شد که نزدیک به نیمی از پست‌ها را تشکیل می‌داد.

پیشنهاد مطالعه

برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله زیر را بخوانید:

تاثیر شبکه های اجتماعی بر افسردگی

تصویر بدنی و ارتباط آن با سلامت روان

همانطور که گفتیم جنبش مثبت نگری به بدن تأکید بسیاری بر چالش‌های افراد با تصویر بدن و نگرش‌های فرهنگی دارد. تصویر بدنی منفی می‌تواند آثار مخربی بر عزت نفس، سلامت روان و حتی نگاه فرد به زندگی داشته باشد و حتی باعث اختلالاتی مانند اختلال بدشکلی بدن یا Body dysmorphic disorder (BDD)، اختلال خوردن، اضطراب و افسردگی شود. به‌همین دلیل پرداختن به چالش‌هایی که افراد با تصویر بدنی خود دارند باید در اولویت زندگی آنها قرار بگیرد.

تصویر بدنی یا body image همان تصوری است که ما درباره‌ی بدن خود داریم و در واقع درک ذهنی ما از بدن‌مان است. اینکه ما چگونه در مورد بدن‌مان فکر می‌کنیم و چه احساسی درباره آن داریم، همان تصویر بدنی را تشکیل می‌دهند.

توجه داشته باشید تصویر بدنی همیشه منطبق بر واقعیت نیست و ممکن است توسط ذهن تحریف شده و نادرست باشد. اما تصویر بدنی ۴ جنبه‌ی مختلف دارد که این جنبه‌ها عبارتند از:

1. ادراکی

جنبه ادراکی از body image، همان تصویر ذهنی ما از بدن‌مان است. این تصویر می‌تواند مطابق با واقعیت عینی یا نامطابق با آن و صرفاً نظر خود ما باشد. مثلاً ممکن است فکر کنیم چاق هستیم؛ در صورتی که اصلاً اضافه وزن نداریم. این جنبه از تصویر ذهنی می‌تواند ما را فریب دهد و باعث شود احساس خوبی به خود نداشته باشیم.

2. تأثیرگذار

ما برخی از ویژگی‌های ظاهری خود را دوست داریم و از بعضی‌‌شان هم راضی نیستیم. این ویژگی‌ها جنبه تأثیرگذارِ تصویر بدنی ما را تشکیل می‌دهند. بخش زیادی از احساساتی که ما نسبت به بدن خود داریم اغلب ریشه در رسانه‌های اجتماعی و نظراتی که اطرافیان به ما می‌گویند، دارد و بخش دیگری از آن به ویژگی‌های فرهنگی و پیشینه‌ی ملت‌ها برمی‌گردد.

3. شناختی

جنبه‌ی شناختی مربوط به افکار و باورهایی است که برای خودمان می‌سازیم. مثلاً ممکن است فکر کنیم که اگر لاغرتر شویم، احساس بهتری درباره‌ی خود خواهیم داشت.

اما این هم در واقع یک توهم است. ممکن است ده کیلو وزن کم کنیم و باز تصور کنیم که اگر پنج کیلوی دیگر هم از وزن‌مان کم شود، خودمان را دوست خواهیم داشت. بنابراین پیش از هر تغییری، باید یاد بگیریم که موقعیت ظاهری فعلی خود را بپذیریم.

4. رفتاری

این جنبه مربوط به رفتارهایی می‌شود که با بدن خود داریم. اگر تصویر بدنی منفی‌ای نسبت به خودمان داشته باشیم ممکن است رفتارهای مخربی انجام دهیم. مثلاً ممکن است به‌دلیل نارضایتی از وزن‌مان بیش ‌از حد به خود گرسنگی بدهیم یا ورزش‌های سنگینی انتخاب کنیم و به جسم خود آسیب بزنیم.

در نهایت، شکل‌گیری تصویر بدن از اوایل زندگی هر فردی یعنی در دوران کودکی شروع می‌شود. به‌همین دلیل است که نارضایتی از بدن حتی در کودکان نیز دیده می‌شود. گزارشی که توسط Common Sense Media منتشر شد نشان داد که بیش از ۵۰ درصد از دختران و نزدیک به ۳۳ درصد از پسران بین ۶ تا ۸ سال احساس می‌کنند که وزن ایده‌آل بدن‌شان کمتر از وزن فعلی است. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که ۲۵ درصد از بچه‌ها تا سن ۷ سالگی برخی از رفتارهای رژیم غذایی را امتحان کرده‌اند.

آیا مثبت نگری به بدن امکان پذیر است؟

مثبت نگری به بدن در این روزگار اصلاً کار ساده‌ای نیست. شاید حتی بسیاری از ما تلاش‌های بسیاری در جهت دوست داشتن خود کرده باشیم اما با دیدن تصاویر یک مجله یا عکس دوست‌های‌مان در شبکه‌های مجازی به کلی از خود ناامید شدیم.

بدین ترتیب، اگرچه جنبش نگاه مثبت به بدن سعی دارد تا به افراد بگوید بدن خود را دوست داشته باشید، واقعیت چیز دیگری است. همه ما روزانه با تصاویر بدن‌های ایده‌ئال بمباران می‌شویم و این می‌تواند برای افرادی که احساس بدی نسبت به خود دارند بسیار آسیب‌زا باشد.

بر خلاف اینکه جنبش از افراد می‌خواهد خود را با نقص‌ها بپذیرند، حتی فرهنگ عامه از مردم می‌خواهد تا بی‌نقص باشند و این خود می‌تواند به افراد احساسِ گناه و ناتوانی بدهد.

تحقیقات حتی نشان داده وقتی افراد با عزت نفس پایین جملات مثبتی را تکرار می‌کنند که واقعاً به آنها اعتقاد ندارند، به‌جای تأثیر مثبت نتایج به سمت معکوس می‌رود و باعث می‌شود افراد نسبت به قبل، احساس بدتری نسبت به خودشان داشته باشند.

البته اشتباه نکنید! این بدان معنا نیست که ما نباید چیزهای خوبی به خودمان بگوییم یا در مورد خود فکر کنیم؛ این تحقیق تنها بیان می‌کند که پوشاندن افکار منفی با پیام‌های مثبت می‌تواند مضر باشد یا نتایج دلخواه را به فرد ندهد. بنابراین، برای حذف افکار مخرب بهتر این است که روی جایگزینی الگوهای افکار منفی با الگوهای واقعی‌تر کار کنیم.

پیشنهاد مطالعه

برای آشنایی بیشتر با انواع عزت نفس در روان‌شناسی مقاله زیر را مطالعه کنید:

عزت نفس چیست؟

چطور نگاه مثبتی به بدن خود داشته باشیم؟

برای اینکه بتوانیم نگاه مثبتی به بدن‌مان داشته باشیم، ابتدا باید خود را به‌خوبی بشناسیم. شناخت خود در مرحله اول به‌منظور شناخت نیازهای بدنی مثل گرسنگی، سیری، ورزش و استراحت است. در حقیقت از آنجا که سلامت بدنی یک امر اختصاصی و شخصی به‌شمار می‌رود، هر فرد تنها از طریق آزمون و خطا می‌تواند در مورد بدن خود بیاموزد.

البته توجه داشته باشید طرفداران جنبش تصویر بدنی مثبت معتقدند در مسیر شناخت خود، حتی اگر اشتباهاتی را انجام دادیم نباید خود را سرزنش کنیم و باید با مهربانی با خود و بدن‌تان رفتار کنیم.

علاوه بر آزمون و خطا، اطلاعاتی که ما از محیط مانند خانواده، رسانه‌های اجتماعی، تبلیغات و سایر منابع جمع‌آوری می‌کنیم نیز می‌توانند آگاهی نسبتاً خوبی به ما بدهند. البته باید هر کدام را با تشخیص‌های علمی و منطقی بررسی کنیم و سپس نسبت به درستی یا نادرستی اطلاعات تصمیم بگیریم. پس از آن می‌‌توانیم بررسی کنیم کدام باورها باید حفظ و کدام باید دور ریخته شوند.

البته باید بگوییم هیچ یک از این کارها آسان نیستند و در این مسیر شما به تلاش‌های مستمر نیاز دارید. بسیاری از مواقع حتی ممکن است به هدف خود نرسید، احساس ضعف کنید، خود را با دیگران مقایسه کنید و حتی ویژگی‌هایی از خود را دوست نداشته باشید. بنابراین از خود ناامید نشوید و در چنین مواردی به‌دنبال راه‌حل‌های جدید برای جلوگیری از افکار منفی بگردید.

پیشنهاد مطالعه

برای اینکه خودتان را بیشتر بشناسید حتما مقاله زیر را مطالعه کنید::

خودشناسی چیست؟

تاثیر خودمراقبتی بر مثبت نگری به بدن

خود مراقبتی یکی دیگر از روش‌هایی است که افراد می‌توانند به کمک آن با دید مثبت‌تری بدن خود را قضاوت کنند. برای این کار توجه داشته باشید که برای مراقبت از خود باید روی انجام کارهایی تمرکز کنیم که به ما احساس خوبی نسبت به بدنی که اکنون داریم، به ما بدهد.

خودمراقبتی اصلا کار سختی نیست. برای این کار کافی است به بدن خود احترام بگذارید، وعده‌های غذایی سالم بخورید تا انرژی ذهن و بدن به اندازه کافی تأمین شود و ورزش کنید (البته نه به این دلیل که می‌خواهید بدن خود را تغییر دهید یا کنترل کنید، بلکه به این دلیل که می‌خواهید احساس قدرت و انرژی داشته باشید).

همچنین بهتر است برای بدنی که اکنون دارید، لباس بپوشید و بخرید، نه برای نسخه‌ای که در آینده برنامه‌ریزی کرده‌اید. به دنبال چیزهایی باشید که کمک کند در ظاهرتان احساس راحتی و خوبی داشته باشید.

کمدِ لباس‌های‌تان را از لباس‌هایی که با اندام فعلی‌تان تناسب ندارد پاک کنید. فیزیک بدنی شما ممکن است در طول زمان تغییر کند اما شما باید همواره تلاش کنید تا اینجا و اکنون را ببینید و بدن خود را بپذیرید.

برای کنترل تأثیر شبکه‌های اجتماعی و مثبت نگری به بدن، نظراتی که سایر کاربران در مورد شما می‌دهند و باعث می‌شود احساس بدی داشته باشید را پاک کنید. به یاد داشته باشید مقایسه کردن خود با دیگران قرار نیست چیزی را عوض کند و تنها باعث افزایش افکار منفی می‌شود.

سعی کنید در شبکه‌های مجازی، به‌خصوص اینستاگرام، صفحات و محتوایی را دنبال کنید که علایق شما را برمی‌انگیزد و شما را با احساسات مثبت همراه می‌کند. بدین ترتیب در نهایت می‌‌توانید با تلاش خود، باورها و نگاه خود را به ظاهرتان تغییر دهید و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید.

پیشنهاد مطالعه

برای مطالعه بیشتر مقاله زیر را بخوانید:

مقایسه با دیگران و تأثیر آن بر اعتماد به نفس

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله خواندیم، مثبت نگری به بدن جنبشی بود که از حدود ۶۳ سال پیش کار خود را آغاز کرد و همچنان تلاش می‌کند تا افراد بیشتری نگاه مثبت به بدن خود داشته باشند.

این جنبش همچنین بر این باور است که افراد باید در عین این که برای بهتر شدن و رسیدن به سلامت فیزیکی و روانی تلاش می‌کنند، بدن خود را نیز با نقایص آن بپذیرند و خود را بر اساس معیارهای نادرست رایج در جامعه و شبکه‌های اجتماعی قضاوت نکنند.

داشتن تصویر بدنی مثبت همچین به ما کمک می‌کند تا در خطر کمتری از ابتلا به اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی باشیم و بهره‌وری خود را افزایش دهیم.
منبع