452
21 مرداد 1402
مثبت اندیشی چیست؟ تکنیک‌های مثبت اندیشی
زندگی ما رویدادهای خوشایند و ناخوشایند را به صورت توأم و همراه در بر می‌گیرد. در یک زندگی بهینه و مطلوب، شکست‌ها کنار موفقیت‌ها قرار دارند و موانع می‌توانند در هر جایی ظاهر شوند. اما چه چیزی باعث می‌شود که فردی بعد از یک ناکامی، برنامه‌ای بهتر پیش می‌گیرد و موفق می‌شود و فردی دیگر ناامید شده و آن را رها می‌کند؟
پاسخ این نوع سؤالات را می‌توانیم در نوع نگرش‌های‌مان بیابیم. به این معنا که داشتن نگرش‌های مثبت و خوشبینانه می‌تواند باعث شود که بتوانیم نقاطِ روشنِ زندگی را بهتر ببینیم و به دنبال راهکارهایی در شرایط دشوار باشیم. در این مقاله از سایت برآیند می‌خواهیم مثبت‌اندیشی را بهتر بررسی کنیم، ویژگی‌های فرد مثبت‌نگر را بشناسیم و با ارائه راهکارهایی، این نوع نگرش را در تفکرمان ایجاد و تقویت کنیم.
مثبت اندیشی چیست؟
تعریفی که انجمن روانشناسی آمریکا از مثبت اندیشی ارائه می‌کند، نوعی نگرشِ مثبت است که فرد امیدوار است اتفاقات خوبی رخ بدهد و در نهایت به اهداف و آرزوهایش برسد. نکته‌ای که باید به آن دقت کنیم این است که مثبت اندیشی به معنای نادیده گرفتن یا اجتناب از دشواری‌های زندگی نیست. در واقع، داشتنِ نگرش مثبت به اتفاقات، یعنی با نگاهِ مثبت به چالش‌های زندگی نزدیک شویم و به توانایی‌های‌مان برای حل و فصل مشکلات، اعتماد داشته باشیم.
یکی از بهترین توضیحات برای مثبت اندیشی توسط مارتین سلیگمن ارائه شده است. اتفاقات ناگوار برای همه ما رخ می‌دهند ولی نحوه برخورد با این اتفاقات متفاوت است که او از اصطلاح سبک تبیینی خوشبینانه یا بدبینانه استفاده می‌کند.
چرا بهتر است مثبت اندیش باشیم؟
اگر نگاه مثبتی به چالش‌های روزمره و استرس‌های ناشی از آن داشته باشیم، بهتر می‌توانیم آنها را مدیریت کنیم. همچنین میزان افسردگی و اضطرابِ پایین‌تری نیز تجربه خواهیم کرد و در کل، از سلامتِ روانِ بهتری برخوردار خواهیم بود. علاوه بر جنبه روانی، مثبت اندیشی بر جسم ما نیز تأثیر خوبی دارد.
افزایش طول عمر، مقاومت بالاتر در برابر بیماری‌ها، کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان یا بیماری‌های قلبی-عروقی از جمله آن‌هاست. افرادی که مثبت اندیش هستند، معمولاٌ سبک زندگی سالم‌تری پیش می‌گیرند که باعث حفظ سلامت و رسیدن به موفقیت می‌شود.
فرد مثبت اندیش، چه ویژگی‌هایی دارد؟
اگر نگرش مثبتی نسبت به رویدادها داشته باشیم، یکسری ویژگی‌های مطلوب در ما پدیدار خواهد شد که مهم‌ترین آنها عبارت است از:
- شادابی و نشاطِ بیشتر در زندگی
- روابط بین‌فردی و تعامل خوب با خانواده، اطرافیان و جامعه
- سلامت روان و جسم بهتر
- موفقیت بیشتر در شغل و تحصیل
- عزت نفس بالاتر
- انگیزه بیشتر در فعالیت‌های روزانه
- امیدوار بودن به زندگی
تکنیک‌های مثبت اندیشی
اما چگونه می‌توانیم به مثبت‌اندیشی برسیم؟ به تدریج و با انجام یکسری راهکارها، می‌توانیم به نگرشی مثبت در مورد اتفاقاتِ روزانه برسیم، آنها را بهتر مدیریت کنیم، به نتایج تلاش‌های‌مان امیدوار باشیم و با انگیزۀ بالاتر در جهت تحققِ اهداف‌مان تلاش کنیم؛
این راهکارها عبارتند از:
1- شناسایی عقاید نادرست و خطاهای شناختی و کنترل آنها
توانایی خاص انسان، قابلیت تفکر است. ما می‌توانیم در مورد هر چیزی فکر کنیم؛ از پدیده‌های مختلف در جهان گرفته تا عقایدی که داریم. اگر در مورد عقایدمان اندیشه کنیم، می‌توانیم باورهای نادرستِ خودمان را شناسایی کنیم. به نظر آلبرت الیس انسان می‌تواند با عقاید نادرست، باعث اضطراب و افسردگیِ خود شود. او فهرستی از باورهای غلط را ارائه کرده است.
برای نمونه:
ناراحتی من به واسطۀ اتفاقاتِ خارج از کنترلِ من به وجود آمده‌اند و در نتیجه، کار زیادی نمی‌توانم برایش انجام دهم.
نوعِ منطقی این باور:
عوامل خارجیِ بسیاری در کنترل من نیستند؛ افکار من احساسات را در من به‌وجود می‌آورند که می‌توانم بیاموزم آنها را کنترل کنم.
برای شناسایی چنین افکاری، مهم‌ترین آنها را مرور می‌کنیم:
- تفکر همه یا هیچ: داشتن نگاه سیاه و سفید به مسائل.
- تعمیم افراطی: تعمیم و گسترش دادنِ یک حادثۀ منفی به جنبه‌های دیگرِ زندگی.
- فاجعه‌انگاری: اغراق در مورد شدتِ مشکلات و کوچک جلوه دادنِ جنبه‌های مثبت.
- شخصی‌سازی: بی‌جهت خود را مسئول دانستن در برابر مسائلی که قابل کنترل نیست.
2- داشتن اهداف واقع‌بینانه به جای اهداف دست‌نیافتنی
از طرفی برای آن که در زندگی به موفقیت برسیم لازم است اهدافی برای خودمان تعیین کنیم. بهتر است این اهداف واقع‌بینانه باشند، سطح دشواری قابل قبولی داشته باشند(نه آسان نه خیلی سخت)، به روشنی و وضوح بیان شوند و نهایتا افراطی و آرمان‌گرایانه نباشند. در این حالت است که می‌توانیم بگوییم به صورت کارآمد و مثبت هدف گذاری کرده‌ایم.
3- گسترش و بهبود روابط بین فردی مطلوب
4- تمرین خودگویی مثبت
ما معمولاٌ تمایل داریم که نسبت به خود سختگیر باشیم و خودمان را نقد کنیم. با گذشت زمان، این کار می‌تواند باعث شود که نوعی عقیده منفی در مورد خودمان ایجاد شود. برای جلوگیری از این امر، باید حواس‌مان به صدای ذهن باشد و با پیام‌های مثبت، که به عنوان خودگویی مثبت نیز شناخته می‌شود، پاسخ دهید.
گاه حتی یک تغییر کوچک در نحوه صحبت با خود می‌تواند بر توانایی تنظیم احساسات، افکار و رفتار تأثیر بگذارد. به عنوان نمونه به جای گفتن «باز هم این کار را خراب کردم»، می‌توان گفت «دوباره آن را به روش دیگری امتحان کنم».
پیشنهاد مطالعه
برای آشنایی بیشتر با انواع عزت نفس در روانشناسی مقاله زیر را مطالعه کنید:
عزت نفس چیست؟5- پرورش شوخ‌طبعی
مطالعات نشان داده است داشتن شوخ‌طبعی و خنده استرس، اضطراب و افسردگی را کاهش می‌دهد. همچنین مهارت‌های مقابله با استرس و افزایش عزت‌نفس را بهبود می‌بخشد. شوخ طبعی در حد مطلوب در شرایط دشوار و پراسترس، احساسات و هیجانات را تعدیل می‌کند.
6- شکرگزار بودن
قدردانی برای موفقیت‌هایی که به دست آورده‌ایم، یک روش خوب برای پذیرش نگرش مثبت است. می‌توانیم هر روز چند دقیقه به تفکر در مورد چیزهای شگفت‌انگیزی که در حال حاضر در زندگی‌مان داریم، اختصاص دهیم.
7- تامل کردن در قضاوت‌ها
در واکنش به اتفاقات و رفتارهای دیگران، اگر بدون تامل و فکر کردن شروع به قضاوت کنیم هیچ تضمینی وجود ندارد که این قضاوت‌ها درست باشند. شاید بهتر این باشد که واکنش‌های اولیه‌مان نسبت به رویدادها را به عنوان فرضیه‌هایی در ذهن داشته باشیم و بعد با جمع‌آوری اطلاعات بیشتر و تامل در مورد آنها در مورد درستی و نادرستیشان قضاوت کنیم. به این ترتیب یک رویکرد مناسب در ارتباط با رویدادهای مختلف در پیش گرفته‌ایم که هم مثبت است و هم منطقی.
جمع بندی در مورد مثبت اندیشی
در این مقاله متوجه شدیم که مثبت اندیشی صرفاٌ داشتن نگاه مثبت به همه اتفاقات نیست. بلکه یک رویکرد درست و کارآمد به زندگی می‌باشد که فرد با تلاش در انتظار نتایج مطلوب و موفقیت است. چنین فردی مشکلات زندگی را به شکل چالش‌هایی برای حل کردن می‌بیند که می‌تواند باعث ارتقای سلامت روان او شود.
همچنین در مورد روش‌های رسیدن به مثبت اندیشی نیز صحبت کردیم. متوجه شدیم با اصلاح باورهای غلط، هدف گذاری معقول، داشتن روابط مؤثر با دیگران، خودگویی مثبت، داشتن احساس شوخ‌طبعی، شکرگزار بودن و تامل کردن در قضاوت‌های‌مان در مورد اتفاقات و اطرافیان می‌توانیم یک رویکرد مثبت‌نگر به زندگی داشته باشیم.
منابع:منبع اولمنبع دوممنبع سوممنبع چهارممنبع پنجم
فرآیند تولید و تأیید علمی محتوا
این مطلب توسط تیم تحریریه برآیند تولید شده و به تأیید ناظر علمی رسیده است؛ چنانچه ابهام یا نظری در خصوص این مقاله دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
دانلود پی دی اف