1,241
22 مرداد 1402
نوعدوستی (Altruism) چیست؟ ویژگی، انواع و فواید آن
نوعدوستی اصطلاحی است که احتمالاً زیاد شنیدهایم، اما این اصطلاح واقعاً به چه معنا است؟ نوعدوستی یعنی کمک فداکارانه به دیگران، یعنی بخشیدن از ثروت و داراییها خود، بدون انتظار هرگونه پاداشی. زیبایی نوعدوستی در این واقعیت نهفته است که برای همه، صرف نظر از پیشینه، وضعیت مالی یا موقعیت اجتماعیمان قابل دسترس است.
برای اینکه تاثیر مثبتی در زندگی دیگران ایجاد کنیم به پول یا زمان زیادی نیاز نیست. حتی یک کار کوچکِ محبتآمیز، مانند یک لبخند یا بیان یک کلمه تشویقکننده میتواند کمک زیادی به بهتر شدن حال کسی بکند. نوعدوستی تنها یک فضیلت نیست بلکه یک نوع طرز تفکر است که باید سعی کنیم در مسیر زندگی اتخاذ کنیم.
در این مطلب از سایت برآیند ابتدا تعریفی از نوعدوستی ارائه خواهیم داد و ویژگیهای رفتار نوعدوستانه را بیان خواهیم کرد، سپس به اهمیت نوعدوستی در جامعه و فواید و تاثیرات آن خواهیم پرداخت و بعد از آن انواع نوعدوستی را تشریح خواهیم کرد.
بررسی علت بروز نوعدوستی و نمونههایی از رفتارهای نوعدوستانه نیز موضوعاتی است که در این مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد. در انتها نیز به این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه میتوانیم نوعدوستی را در خود پرورش دهیم. از شما دعوت میکنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تعریف نوعدوستی
واژهنامه اینترنتی مریام-وبستر نوعدوستی را به این شکل تعریف میکند:
توجه غیر خودخواهانه یا از خودگذشتگی برای خیر و سعادت دیگران.
واژهنامه کمربیج نیز نوعدوستی را به این شکل تعریف میکند:
تمایل به انجام کارهایی که مزایایی برای دیگران به ارمغان میآورد، حتی اگر به ضرر شما باشد.
نوعدوستی عملی است برای کمک به دیگران، بدون توجه به هزینههایی که ممکن است برای خودمان بههمراه داشته باشد. این عمل میتواند طیف وسیعی از رفتارها را شامل شود، از فدا کردن جانِ خود برای نجات دیگران، دادن پول به خیریه یا داوطلب شدن برای امور خیریه، تا صرف چند ثانیه برای باز نگه داشتن درب یک ساختمان برای یک غریبه.
همانطور که مشخص است هزینههایی که ممکن است بهخاطر نوعدوستی متحمل شویم نیز متفاوت خواهد بود. معمولاً وقتی دیگران را در شرایط چالش برانگیز میبینیم، با آنها احساس همدلی کرده و تمایل به کمک داریم و نوعدوستانه رفتار میکنیم.
ویژگیهای رفتار نوعدوستانه
برخی از ویژگیهای رایج رفتار نوعدوستانه عبارتند از:
- داوطلبانه است. رفتار نوعدوستانه معمولاً تصمیمی آگاهانه است که فرد برای کمک به دیگران اتخاذ میکند.
- فرد انتظار پاداش ندارد: اعمال نوعدوستانه معمولاً بهخاطر منفعت شخصی انجام نمیشود. (در حالی که انتظار نمیرود، رفتار نوعدوستانه گاهی اوقات میتواند منجر به مزایای اجتماعی یا شخصی، مانند افزایش اعتماد، قدردانی و احترام دیگران شود.)
- از روی همدلی و شفقت فرد ناشی میشود: رفتار نوعدوستانه اغلب از توانایی فرد در همدلی و احساس شفقت نسبت به دیگران ناشی میشود.
- تمایل به کمک: تمایل واقعی برای کمک به حل مشکلات دیگران و بهبود وضعیت زندگی و رفاه آنها از ویژگیهای افراد نوعدوست است.
- از خودگذشتگی: رفتار نوعدوستانه با تمایل به مقدم شمردن نیازهای دیگران بر نیازهای خود مشخص میشود.
اهمیت نوعدوستی در جامعه
نوعدوستی به این خاطر که رفتارها و ارزشهای مثبتی را در جامعه ترویج میکند یک مفهوم ارزشمند و بسیار با اهمیت است. در ادامه برخی از دلایل اهمیت نوعدوستی را بررسی خواهیم کرد:
- مطالعهای نشان میدهد که رفتارهای نوعدوستانه تاثیر مثبتی بر سلامت روانی و جسمی افراد دارد که منجر به افزایش شادی و رضایت از زندگی میشود. این مطالعه بیان میکند که «احساسات و رفتارهای نوعدوستانه با شاد بودن، سلامتی و طول عمر بیشتر مرتبط هستند.»
- نوعدوستی به ایجاد روابط قوی با دیگران و ایجاد این حس که ما نیز عضوی از جامعه هستیم کمک میکند. همچنین میتواند همدلی و تفاهم بین افراد را تقویت کند، تضادها و برخوردهای بین افراد را کاهش دهد و در نتیجه جامعه را به سمت و سوی بهتری هدایت کند.
- نوعدوستی افراد را تشویق میکند تا با هم در جهت رسیدن به یک هدف مشترک کار کنند. این عامل میتواند باعث همکاری بیشتر در جامعه شود و به حل مؤثرترِ مشکلات اجتماعی و ایجاد تغییرات مثبت کمک کند.
- اعمال نوعدوستانه میتواند دیگران را به انجام رفتارهای اجتماعی مثبت ترغیب کند و یک چرخه دائمی برای مهربانی و سخاوت ایجاد کند. نوعدوستی به ایجاد یک فرهنگ مثبت کمک میکند فرهنگی که خواهان این است که سطح زندگی همه اعضای جامعه را ارتقا دهد.
- نوعدوستی باعث میشود که افراد نیازهای دیگران را نیز در نظر بگیرند و تنها به خودشان فکر نکنند. این امر باعث میشود تا فرهنگ بخشش بین مردم گسترش پیدا کرده و در نتیجه افراد نیازمند کمک بیشتری از همنوعان خود دریافت کنند. افزایش فرهنگ بخشش و انفاق در جامعه تاثیر مثبتی روی آن خواهد داشت.
نوعدوستی نقشی حیاتی در ترویج ارزشها و رفتارهای مثبت ایفا میکند که هم بهنفع افراد است و هم بهنفع جامعه.
فواید و تاثیرات نوعدوستی
نوعدوستی نیز مانند بسیاری از پدیدههای مثبت دیگر اگر جنبهی افراطی پیدا کند مشکلاتی را بهوجود خواهد آورد؛ اما بهطور کلی اعمال نوعدوستانه نیروی مثبتی تلقی میشود که هم برای ما و هم برای جامعه مفید خواهد بود. در ادامه به برخی از فواید و تاثیرات نوعدوستی اشاره خواهیم کرد:
بهبود سلامتی
رفتار نوعدوستانه میتواند سلامت جسمی را از راههای مختلفی بهبود ببخشد. تحقیقاتی نشان میدهد، افرادی که کارهای داوطلبانه و نوعدوستانه انجام میدهند در حالت کلی از سلامت جسمی بهتری برخوردارند و مشارکت منظم در رفتارهای کمککننده و نوعدوستانه بهصورت قابل توجهی با مرگ و میر پایین مرتبط است.
سلامت روانی بهتر
انجام کارهای خوب در حق دیگران میتواند باعث شود که نسبت به خود و دنیا احساس خوب و بهتری داشته باشیم. تحقیقات نشان میدهد که افراد پس از انجام کارهای خوب برای دیگران، شادی بیشتری را تجربه میکنند.
روابط عاشقانه بهتر
مهربان بودن و دلسوز بودن میتواند به رابطه بهتر با شریک زندگیمان نیز منجر شود، زیرا مهربانی یکی از مهمترین ویژگیهایی است که مردم در همهی فرهنگها از شریک زندگی خود انتظار دارند.
نوعدوستی مسری است و باعث میشود که دنیا جای بهتری شود
اعمال نوعدوستانه و محبتآمیز این پتانسیل را دارد که دنیا را به مکانی شادتر تبدیل کند. یک عمل نوعدوستانه میتواند احساساتی مانند اعتماد به نفس، شادی و خوشبینی را بهوجود بیاورد. همچنین ممکن است دیگران را تشویق کند تا عمل خوبی را که کسی در حقشان انجام داده و خودشان تجربه کردهاند تکرار کنند؛ نتیجه این است که با نوعدوستی در نهایت جامعه مثبتتری خواهیم داشت.
پیشنهاد مطالعه
برای یادگیری تکنیکهای تقویت اعتماد به نفس حتما مقاله زیر را بخوانید:
اعتماد به نفس چیست؟انواع نوعدوستی
روانشناسان انواع مختلفی از رفتار نوعدوستانه را شناسایی کردهاند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
1. نوعدوستی ژنتیکی
همانطور که از نام آن پیداست، این نوع نوعدوستی شامل انجام اعمال نوعدوستانهای است که به نفع اعضای نزدیک خانواده باشد. بهعنوان مثال، والدین و سایر اعضای خانواده اغلب برای تأمین نیازهای اعضای خانواده دست به فداکاری میزنند.
2. نوعدوستی متقابل
این نوع نوعدوستی مبتنی بر رابطه داد و ستد متقابل است. یعنی اکنون به شخصی کمک کنیم و انتظار داشته باشیم زمانی که ما به کمک او نیاز داشتیم لطفمان را جبران کند.
3. نوعدوستی بر اساس انتخاب گروه
این نوع نوعدوستی شامل انجام دادن اعمال نوعدوستانه برای افراد، بر اساس وابستگی گروهی آنهاست. یعنی به افرادی کمک کنیم که عضو گروه اجتماعی خاصی هستند و اهداف آن گروه اجتماعی مورد تایید و حمایت ما است.
4. نوعدوستی محض
نوعدوستی محض که بهعنوان نوعدوستی اخلاقی نیز شناخته میشود، شامل کمک به شخص دیگر بدون انتظار هیچ پاداشی است، حتی زمانی که کمک کردن مخاطره آمیز باشد. انگیزه این نوع نوعدوستی حفظ ارزشها و اخلاقیات خود فرد است.
5. نوعدوستی روانی
برخی از افراد صرفاً به این دلیل که از کمک کردن به دیگران احساس رضایت بهدست میآورند به آنها کمک میکنند، حتی اگر عمل آنها پاداشی فوری نداشته باشد.
6. نوعدوستی خودخواهانه
این نوع نوعدوستی زمانی رخ میدهد که فردی به شخص دیگری کمک میکند اما انگیزهاش این است که از این عمل سودی به خودش برسد، مانند افزایش موقعیت اجتماعی یا شهرت.
7. نوعدوستی استراتژیک
این نوع نوعدوستی زمانی رخ میدهد که فردی با این توقع که گیرنده کمک، در آینده به فرد دیگری کمک میکند اعمال نوعدوستانه انجام میدهد.
چه چیزی باعث نوعدوستی میشود؟
روانشناسان اجتماعی علاقهمند به درک علتهای نوعدوستی هستند. بهراستی چه چیزی باعث بروز این اعمال محبتآمیز در انسان میشود؟ چه چیزی باعث میشود که یک انسان حتی مهمترین دارایی خود یعنی جانش را برای نجات دادن یک غریبه به خطر بیاندازد؟
نوعدوستی یک نوع رفتار اجتماعی مثبت است. رفتار اجتماعی مثبت به هر عملی اطلاق میشود که بهنفع دیگران باشد، صرف نظر از اینکه انجام دهنده چه انگیزهای دارد یا چگونه از آن عمل سود میبرد.
روانشناسان هنوز مطمئن نیستند که علت بروز نوعدوستی در انسان چیست اما چندین توضیح مختلف برای توجیه این اعمال مطرح کردهاند:
تکامل
روانشناسان مدتها است که روی این موضوع با هم اختلاف دارند که آیا برخی از افراد با تمایل طبیعی به کمک به دیگران متولد میشوند یا خیر؟ اگر پاسخ به این سؤال مثبت باشد، نتیجهی آن مطرح شدن نظریهای است که بیان میکند که نوعدوستی ممکن است تحت تأثیر ژنتیک باشد.
انتخاب خویشاوندی یک نظریه تکاملی است که بیان میکند افراد، بهاحتمال زیاد، به کسانی که از خویشاوندان خونی آنها هستند کمک میکنند؛ زیرا این کار احتمال انتقال ژن به نسلهای آینده را افزایش میدهد و در نتیجه تداوم ژنهای مشترک را تضمین میکند.
هرچه ارتباط افراد نزدیکتر باشد، احتمال کمک کردن افراد نیز بیشتر است. مطالعهای نشان میدهد که رفتارهای اجتماعی مانند نوعدوستی، همکاری و همدلی نیز ممکن است مبنای ژنتیکی داشته باشند.
پاداشهای مغز
مراکز پاداش در مغز مناطقی از مغز هستند که وظیفه پردازش و تنظیم پاداشها، تقویت مثبت (یک شیوه انگیزش با استفاده از پاداش و نتیجه است که باعث شود دفعات تکرار یک رفتار افزایش پیدا کند.) و انگیزه را بر عهده دارند. نوعدوستی مراکز پاداش را در مغز فعال میکند. نوروبیولوژیستها دریافتهاند که وقتی فردی نوعدوستانه رفتار میکند، مراکز لذت مغز او فعالتر میشوند.
تحقیقاتی نشان میدهد که درگیر شدن در اقدامات دلسوزانه، نواحی مغزی مرتبط با سیستم پاداش را فعال میکند. سپس احساسات مثبت ایجاد شده توسط اعمال دلسوزانه، رفتارهای نوعدوستانه را تقویت میکند.
پیشنهاد مطالعه
اگر به یادگیری مهارت گوش دادن فعال علاقه مند هستید می توانید مقاله زیر را بخوانید:
گوش دادن فعال یا مهارت شنیدن چیستمحیط
تعاملات و روابط با دیگران تأثیر زیادی بر رفتار نوعدوستانه دارد. شواهد نشان میدهد که اجتماعی شدن ممکن است تأثیر قابل توجهی در بروز رفتارهای نوعدوستانه در کودکان خردسال داشته باشد.
نتایج یک مطالعه نشان داد، کودکانی که رفتارهای سادهِ نوعدوستانه را مشاهده میکنند، بهمراتب بیشتر احتمال دارد که اعمال نوعدوستانه از خود نشان دهند. اما از سوی دیگر، مشاهده اقدامات دوستانه – اما غیر نوعدوستانه – توسط کودکان نتایج یکسانی را نشان نمیداد.
الگوبرداری از اقدامات نوعدوستانه میتواند راه مهمی برای پرورش اقدامات اجتماعی و دلسوزانه در کودکان باشد. بهنظر میرسد مشاهده رفتارهای مثبت اجتماعی منجر به رفتار نوعدوستانه در میان بزرگسالان نیز میشود (اگرچه میزان وقوع آن براساس عواملی مانند جنسیت، فرهنگ و پیشینه از فردی به فرد دیگر متفاوت است).
پیشنهاد مطالعه
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد روشهای بهبود و مدیریت رابطه مقاله زیر را مطالعه کنید:
روابط بین فردی چیست؟هنجارهای اجتماعی
قواعد، هنجارها و انتظارات جامعه نیز میتواند بر اینکه افراد آن جامعه، درگیر رفتار نوعدوستانه شوند یا نه تاثیر بگذارد. بهعنوان مثال، هنجارِ عمل متقابل، یک انتظار اجتماعی است که در آن ما احساس میکنیم که حتما باید کمکهای دیگران را جبران کنیم.
بهعنوان مثال اگر در این هفته یک ناهار را مهمان دوستمان باشیم و هفتهی دیگر همان دوستمان از ما تقاضای مبلغی به عنوان قرض کند، ما احساس میکنیم که باید لطف قبلی او را جبران کنیم و احتمالا به او پول قرض خواهیم داد.
مشوقها
با وجود اینکه در تعریف نوعدوستی گفتیم که اعمال نوعدوستانه شامل کمک کردن به دیگران بدون انتظار پاداش است، اما با این وجود ممکن است مشوقهای غیرآشکاری نیز برای انجام این کارها وجود داشته باشد.
بهعنوان مثال، ما ممکن است بخاطر اینکه ناراحتی خود را تسکین دهیم به دیگران کمک کنیم یا به این دلیل که مهربانی با دیگران باعث میشودکه نگاه ما به خودمان بهعنوان افرادی مهربان حفظ شود اعمال دلسوزانه و انسان دوستانه انجام دهیم.
مشوقهای دیگری نیز برای انجام اعمال نوعدوستانه وجود دارد:
همدلی
زمانی که افراد با شخصی که غمگین و پریشان است احساس همدلی میکنند، احتمال اینکه کاری نوعدوستانه انجام دهند بیشتر میشود.
فرضیه همدلی – نوعدوستی نظریهای است که اظهار میکند، احساس همدلی و دلسوزی برای فرد دیگر میتواند منجر به یک انگیزه برای کمک به آنها شود. همچنین تحقیقاتی نشان میدهد که با توسعه حس همدلی در کودکان تمایل آنها به تلاش برای اعمال نوعدوستانه نیز بیشتر میشود.
کمک به تسکین احساسات منفی
اگر فردی را ببینیم که دچار مشکلی شده و بسیار ناراحت است احساساتی منفی را در ارتباط با این موضوع حس خواهیم کرد و اگر برای کمک به او تلاش کنیم این احساسات منفی تا حد زیادی کاهش پیدا میکند.
مدلی که از آن بهعنوان مدل تسکین حالت منفی یاد میشود بیان میکند که اساساً دیدن فرد دیگری که دچار مشکل شده است باعث میشود که ما نیز احساس ناراحتی کنیم اما کمک کردن به او باعث میشود که این احساسات منفی تسکین پیدا کند.
پاسخ به یک سوال: آیا نوعدوستی بخشی از طبیعت انسان است یا میتوان آن را آموخت؟
پاسخ این سوال بهوضوح مشخص نیست. برخی از مردم بر این باورند که نوعدوستی یک ویژگی ذاتی است، اما برخی دیگر معتقدند که انسان نوعدوستی را در طول زندگی میآموزد. برخی تحقیقات نشان دادهاند که هم طبیعت انسانی و هم نوع پرورش او میتوانند در ایجاد رفتارهای نوعدوستانه نقش داشته باشند.
بهعنوان مثال، تحقیقات نشان داده است، کودکانی که در محیطهای حمایتی و پرورشی بزرگ میشوند، نسبت به کودکانی که فرصتهای یکسانی به آنها داده نمیشود، بیشتر رفتارهای نوعدوستانه از خود نشان میدهند. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد ژنتیک نیز میتواند بر سطح نوعدوستی فرد تأثیر بگذارد. در نهایت، تحقیقات بیشتری برای تعیین ماهیت دقیق نوعدوستی مورد نیاز است.
نمونههایی از رفتارهای نوعدوستانه
رفتارهای نوعدوستانه طیف گستردهای از اعمال را در بر میگیرد، اما در ادامه به تعدادی از رایجترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- اهدای پول به یک موسسه خیریه یا افراد نیازمندی که میشناسیم.
- اهدای اقلام مورد نیاز یا جمع کردن کمکهای مردمی و ارسال آن برای افراد آسیب دیده از رخدادهای طبیعی مانند زلزله و سیل.
- اختصاص دادن زمان برای کارهای داوطلبانه جهت کمک به دیگران.
- کمک به یک غریبه. مانند هم مسیر شدن با یک غریبه برای پیدا کردن آدرس، جمع کردن وسایلی که اتفاقی از دست کسی میافتد و کمکهای کوچک دیگر.
- به اشتراک گذاشتن دانش یا مهارتهای خود برای سود بردن دیگران.
- شرکت در پروژه های خدمات اجتماعی، مانند پاکسازی پارکها یا محیط زیست یا سازماندهی یک رویداد اجتماعی.
- اهدای خون یا اهدای عضو برای کمک به دیگران.
- حمایت از یک دوست یا یکی از عزیزان زمانی که دوران سختی را سپری میکند. حمایت عاطفی یا عملی از او.
- مشارکت در تلاشهای حفاظت از محیط زیست بهنفع نسلهای آینده.
- انتخابهای اخلاقمدارانه مرتبط با مصرفکننده. مانند خرید محصولات از شرکتهایی که گزینههای سازگار با محیط زیست ارائه میدهند.
چگونه نوعدوستی را در خود پرورش دهیم؟
برخی از افراد بهطور طبیعی تمایل به رفتارهای نوعدوستانه دارند، اما کارهایی هم وجود دارد که میتوانیم به کمک آنها رفتارهای نوعدوستانه را در خود و دیگران پرورش دهیم. در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
1. بهدنبال افراد الهام بخش باشیم و از آنها بیاموزیم
دیدن تلاش فعالانه افراد برای بهبود زندگی دیگران و بهتر شدن جامعه میتواند برای ما الهامبخش باشد و به ما انگیزه دهد که درگیر فعالیتهای نوعدوستانه شویم.
2. همدلی را تمرین کنیم
همدلی توانایی درک احساسات دیگران است. تمرین همدلی میتواند به ما کمک کند دنیا را از دیدگاه دیگران ببینیم و بفهمیم که چگونه میتوانیم به آنها کمک کنیم. سعی کنیم فعالانه به صحبتهای دیگران گوش بدهیم، خود را در موقعیت آنها تصور کنیم و به این فکر کنیم که اگر جای آنها بودیم چه احساسی داشتیم و چگونه میتوانستیم کاری کنیم تا تفاوتی ایجاد کرده و مشکلاتمان را برطرف کنیم.
3. کارهای داوطلبانه انجام دهیم
داوطلب شدن برای یک هدفِ مثبتِ اجتماعی و نوعدوستانه و پیدا کردن راهی که بتوانیم بهطور منظم کارهای محبتآمیز و نوعدوستانه انجام دهیم به ایجاد حس هدفمندی و همدلی کمک میکند و در عین حال میتوانیم کمکهای زیادی به همنوعان نیازمند خود ارائه دهیم.
4. قدردانی را در خود پرورش دهیم
تمرکز بر آنچه داریم و سپاسگزار بودن برای آن میتواند به ایجاد یک طرز تفکر نوعدوستانهتر کمک کند. تحقیقات نشان میدهد، افرادی که سپاسگزاری میکنند، بهاحتمال زیاد نوعدوستتر و جامعهخواه هستند و تمایل بیشتری برای کمک به دیگران دارند.
5. مهربان باشیم
حتی کارهای کوچکی که از روی مهربانی انجام میشود تفاوت بزرگی در زندگی یک فرد ایجاد میکند و می تواند به پرورش دیدگاه نوعدوستانه کمک کند. کارهای کوچکی مانند باز نگه داشتن درب برای یک غریبه، تعریف کردن از کسی یا پیشنهاد کمک به افرادی که نیاز به کمک دارند میتواند مانند یک موج عمل کرده و دیگران را نیز به مهربانی و نوعدوستی تشویق کند.
6. الگویی برای دیگران باشیم
با نشان دادن رفتارهای نوعدوستانه میتوانم برای افراد دیگر الگو باشیم و آنها را به انجام کارهای مثبت اجتماعی ترغیب کنیم. برای الگو بودن نیاز نیست کارهای خیلی بزرگی انجام دهیم، کارهای کوچک محبتآمیز اگر همیشگی باشند نیز میتوانند ما را به الگویی برای دیگران بهویژه برای فرزندانمان تبدیل کند.
کلام آخر در مورد نوعدوستی
در این مقاله گفتیم که نوعدوستی عملی است برای کمک به دیگران، بدون توجه یا با توجه به هزینههایی که ممکن است برای خودمان بههمراه داشته باشد. هنگامی که ما بدون هیچگونه انتظار پاداش یا تقدیر عملی مهربانانه انجام میدهیم احساس رضایتی را تجربه خواهیم کرد که مشابه آن را در هیچکجا پیدا نخواهیم کرد.
در این مقاله سعی کردیم که اهمیت و فواید رفتارهای نوعدوستانه را بیان کنیم، انواع نوعدوستی را بیان کردیم و عواملی که ممکن است باعث ایجاد نوعدوستی در انسان شوند را بررسی کردیم و در انتها نیز به بیان روشهایی برای پرورش نوعدوستی در خود و دیگران پرداختیم.
نوعدوستی این قدرت را دارد که با ایجاد رفتارهای دلسوزانه، همدلی و انعطافپذیری بیشتر، زندگی ما را متحول کند. نوعدوستی نیروی قدرتمندی است که میتواند موانع را بشکند، زخم ها را التیام بخشد و دنیای هماهنگتر و زیباتری ایجاد کند.
منبع اولمنبع دوممنبع سوممنبع چهارممنبع پنجم
دانلود پی دی اف