مهارت صحبت کردن چیست؟ نکات مهم خوب حرف زدن با دیگران

داشتن مهارت‌های ارتباطیِ خوب یکی از راز‌های موفقیت در زندگی، کار و روابط اجتماعی است. اگر ارتباط مؤثر وجود نداشته باشد، یک پیام می‌تواند به درستی تفسیر نشود و به سوءتفاهم، خطا یا حتی فاجعه تبدیل شود. مهارت صحبت کردن، اصلی‌ترین زیرشاخه‌ی مهارت‌های ارتباطی است. البته زیر شاخه‌ای که از آن حرف می‌زنیم به نام ارتباطات کلامی (Verbal Communication) شناخته می‌شود که زبانِ اشاره نیز جزئی از آن است؛ ولی در این مطلب ما تنها قصد داریم در مورد مهارت صحبت کردن حرف بزنیم که درصد بسیار بالایی از جامعه از این روش برای ارتباط با سایر افراد استفاده می‌کنند. مهارت صحبت کردن که یک مهارت فردی است، به ما کمک می‌کند تا در گفتگو با دیگر افراد بتوانیم ایده‌ها و نظرات خود را به درستی منتقل کنیم و در نتیجه پاسخ مطلوبی دریافت کنیم.

در این مطلب از وبسایت برآیند از اهمیت مهارت خوب حرف زدن خواهیم گفت و بعد از آن اشاره‌ای به موارد جزئی‌ترِ این مهارت خواهیم کرد. در انتها نیز برخی توصیه‌ها و نکات مهم خوب حرف زدن با دیگران را مطرح خواهیم کرد. از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

اهمیت مهارت صحبت کردن

نتایجِ دو مطالعه نشان می‌دهد: برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که وارد بازار کار می‌شوند، مهم‌ترین توانایی، “ارتباطات کلامی” است. بر اساس مطالعه‌ای که توسط مجله بین‌المللی ارتباطات تجاری منتشر شده، از ۳۴۵ مدیر خواسته شد تا شایستگی‌ها و توانایی‌های مورد نیاز و مهم در استخدام فارغ التحصیلان دانشگاهی‌ را رتبه‌بندی کنند. آنها دریافتند که مطلوب‌ترین شایستگی در استخدام افراد جدید، مهارت‌های ارتباطیِ مؤثر است. آنها به این نتیجه رسیدند که مهارت‌های ارتباطیِ خوب، بیش از هر زمانِ دیگری برای موفقیت تجاری و حرفه‌ای مهم است. ناتوانی در برقراریِ ارتباط مؤثر با دیگران نه‌ تنها فرد را در حرفۀ خود، بلکه در روابط بین فردی نیز دچار مشکل خواهد کرد.

ارتباطِ تنها زمانی موفقیت‌آمیز است که فرستنده و گیرنده، اطلاعات یکسانی را درک کنند. با این تفاسیر می‌توان اینطور نتیجه گرفت که برای برقراری یک ارتباط موفقیت‌آمیز، داشتن مهارت صحبت کردن یکی از ملزومات است.

انواع مهارت صحبت کردن

صحبت کردن یا بهتر است بگوییم نحوه درست صحبت کردن فرآیندی است که در آن سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم واضح و دقیق، افکار، مقاصد و اهداف خود را منتقل کنیم. اگر بخواهیم به مهارت حرف زدن کمی جزئی‌تر نگاه کنیم این مهارت را می‌توانیم به مهارت‌های فردی کوچک‌تری تقسیم‌ کنیم.

مهارت صحبت کردن با کسی که او را نمی‌شناسیم

برخی از افراد می‌توانند با هرکسی صحبت کنند، حتی با افرادی که کاملاً با آنها غریبه هستند. اما بسیاری از مردم در صحبت کردن با غریبه‌ها و افرادی که از قبل نمی‌شناسند، دچار مشکل می‌شوند. اگر در این مورد اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) را در نظر نگیریم، می‌توان گفت: مهارتِ خوب حرف زدن با یک غریبه، با تمرین قابل دستیابی است.

مهارت شروع کردن یک مکالمه به شیوه درست

دانستنِ چگونگیِ شروع مکالمه، یک مهارت اجتماعیِ ارزشمند است. اگر بخواهیم با شخص جدیدی آشنا شویم یا یک مشتریِ بالقوه را تحت تأثیر قرار دهیم یا احساس‌مان را به کسی که به او علاقه‌مندیم، ابراز کنیم، دانستن اینکه چگونه یک مکالمه را آغاز کنیم می‌تواند به ما کمک کند تا در موقعیت‌های مختلفِ اجتماعی، راحتی و اعتماد به نفسِ بیشتری داشته باشیم.

مهارت پیوستن به یک مکالمه

فرض کنید که در یک مهمانی یا گردهمایی هستید و افرادی که از نظر شما شخصیت‌های جالب و ارزشمندی به‌حساب می‌آیند در حال صحبت کردن با هم هستند. به شدت دلتان می‌خواهد به جمع آنها بپیوندید و در گفتگوی آنها شرکت کنید. چطور این کار را خواهید کرد؟ مهارت پیوستن به یک مکالمه، یک مهارت ظریف و کلیدی است که با تمرین زیاد به دست می‌آید. این که بتوانیم با اعتماد به نفس به دو یا چند نفر که در حال مکالمه با هم هستند نزدیک شویم، (طوری که آنها احساس کنند فرصتی برای پیدا کردنِ یک دوست جدید پیدا شده است) مهارت مهمی است.

مهارت صحبت کردن در جمع

بر اساس یک تحقیقِ منتشر شده در وبسایت ScienceDirect، اضطرابِ صحبت کردن در جمع که به نام Glossophobia نیز شناخته می‌شود، یکی از رایج‌ترین ترس‌های اجتماعیِ گزارش‌‌ شده است. اضطراب صحبت کردن در جمع ممکن است به دلیل وجود اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) باشد که روش‌های درمانی مخصوص به خود را دارد. اما اگر این اضطراب، به دلیل نداشتنِ مهارت کافی برای صحبت کردن در جمع یا نداشتنِ اعتماد به نفس یا عزت نفس باشد، تمرین‌هایی وجود دارد که می‌تواند به ما در این خصوص کمک کند.

توصیه‌ها و نکات مهمِ خوب حرف زدن با دیگران

چگونه درست صحبت کنیم؟ نکات، توصیه‌ها و پیشنهادات زیادی برای خوب حرف زدن و بهبود مهارت صحبت کردن در کتاب‌ها و مقالات مختلف وجود دارد که بیان همه‌ی این موارد در یک مطلب امکان‌پذیر نیست. ما سعی کردیم تا در این مطلب گلچینی از این نکات و توصیه‌ها را انتخاب کرده و به صورت خلاصه مطرح کنیم.

4 مرحله مهم برای برقراری یک ارتباط مؤثر

گوش کردن، رسیدن به تفاهم و درست بیان کردن، 4 مرحلۀ مهم برای برقراری یک ارتباط مؤثر است که در زیر به طور کامل توضیح داده ایم:

1. بدانیم که چه می‌خواهیم بگوییم و چرا؟

هدف و نیت پیام خود را به خوبی درک کنیم و بدانیم که با چه کسی و چرا می‌خواهیم ارتباط برقرار کنیم و با او صحبت کنیم. موانعی که ممکن است در حین صحبت کردن با آنها روبه‌رو شویم را در نظر بگیریم؛ مانند تفاوت‌های فرهنگی و شرایط خاص هر فرد؛ مانند: جنسیت، سن و دیدگاه اقتصادی. از خودمان بپرسیم که می‌خواهیم از این بحث چه نتیجه‌ای بگیریم و چه تأثیری می‌خواهیم از خود بر جا بگذاریم.

2. چطور آن را بیان کنیم.

در بسیاری از مواقع اینکه موضوعی را چطور بیان می‌کنیم به اندازه آنچه که می‌خواهیم بگوییم اهمیت دارد، برای چگونگی بیان و موثر واقع شدن کلام تکنیک‌های زیادی مطرح می‌شود.

به عنوان مثال برقراری ارتباط چشمی هنگام گفتگو بسیار مؤثر است، زیرا نگاه کردن به چشمان طرف مقابل در حین صحبت کردن اطمینان و اعتماد را القا می‌کند؛ یا آگاه بودن از زبان بدن که قدرت کلمات را چندین برابر می‌کند یا حتی پیام را بهتر از کلمات انتقال می‌دهد.

پیشنهاد مطالعه

برای یادگیری روش‌های برقراری ارتباط چشمی مقاله زیر را مطالعه کنید:

ارتباط چشمی چیست

3. گوش کنیم.

برخورداری از مهارت گوش دادن در مؤثر بودن ارتباط ما با دیگران اهمیت زیادی دارد. ارتباط یک خیابان دوطرفه است. پس از بیان حرف‌های خود بهتر است توقف کنیم، خوب گوش بدهیم و به دنبال بازخورد برای درک بهتر مطلب باشیم. در طی زمانی که فرد در حال صحبت کردن است از هرگونه عملی برای قطع کردن کلام او خودداری کنیم؛ اجازه بدهیم حرفش تمام شود.

این کار باعث می‌شود تا ایده‌ها و افکاری که در حین صحبت کردن وی به ذهنمان می‌رسد را تجزیه و تحلیل کنیم. هنگامی که حرفش به پایان رسید، برای اطمینان از اینکه منظور طرف مقابل به وضوح و درست درک شده است سوالاتی بپرسیم و وی را به بحث تشویق کنیم.

4. رسیدن به تفاهم، توافق یا اجماع

در انتها در مورد پیام خود و بازخورد آن تبادل نظر کنیم. آیا به نقاط مشترکی رسیده‌ایم؟ مشکلی را حل کرده یا موضع خود را روشن کرده‌ایم؟ اگر هدف آموزش بوده آیا به هدف خود رسیده‌ایم؟ برقراری ارتباط موثر و خوب یعنی درک کردن و درک شدن. حتما باید اطمینان حاصل کنیم که پیام ما همان‌طور که در نظر داشتیم درک شده و هرگونه سؤال و نگرانی در مورد آن برطرف شده باشد.

حتی باید به مخالفت طرف مقابل نیز احترام بگذاریم. هیچ تضمینی وجود ندارد که تلاش ما برای صحبت کردن حتما به آنچه که در سر داریم منجر شود و با توافق کامل طرف مقابل به پایان برسد. تا زمانی که یکدیگر را درک کنیم با هم صمیمانه و محترمانه رفتار خواهیم کرد.

پیشنهاد مطالعه

برای یادگیری بیشتر در مورد موانع همدلی مقاله زیر را بخوانید:

مهارت همدلی چیست

12 قانون طلایی مکالمه

جوزفین تورک بیکن در کتابچه The Art of Conversation 12 قانون طلایی مکالمه را مطرح کرده است که ما عناوین این ۱۲ قانون را در ادامه بیان خواهیم کرد.

1. از بیان جزئیات غیر ضروری خودداری کنیم.

از موضوع اصلی صحبت‌‌مان منحرف نشویم. به عنوان مثال اگر زمانِ اتفاق افتادن یک رویداد اهمیتی ندارد وقت‌مان را برای بیان دقیق آن تلف نکنیم.

2. قبل از دریافت پاسخِ سؤال اول‌مان سؤال دیگری مطرح نکنیم.

مثلا اگر از کسی حال فرزندانش را می‌پرسیم، قبل از پاسخ دادن او حال شخص دیگری در خانواده‌اش را جویا نشویم.

3. حرف طرف مقابل‌مان را در حین صحبت قطع نکنیم.

همچنین سعی کنیم سخن خود را کوتاه کنیم و به طرف مقابل فرصت صحبت بدهیم و حرفش را قطع نکنیم.

4. مخالفت بی‌مورد نکنیم، به خصوص اگر موضوعی که با آن مخالفیم اهمیت چندانی ندارد.

اگر موضوعی که با آن مخالفیم اهمیت چندانی نداشته باشد، جزئیات غیر ضروری را به صحبت‌های طرف مقابل‌مان وارد می‌کنیم.

5. تمام صحبت‌ها را خودمان به تنهایی انجام ندهیم.

در حین صحبت با یک شخص سوالاتی بپرسیم تا بفهمیم هر دوی ما چه چیزهای مشترکی داریم.

6. همیشه قهرمان داستان خود نباشیم.

با این حال، هر داستانی باید یک قهرمان داشته باشد. دیگران را نیز مانند خودمان به عنوان قهرمان معرفی کنیم.

7. موضوع مورد علاقه مشترکی را انتخاب کنیم.

سعی کنیم علایق فرد مقابل را پیدا کنیم. اگر فکر می‌کنیم مکالمه‌مان باید حول سیب زمینی سرخ کرده یا شعر و شاعری باشد در مورد سیاست صحبت نکنیم.

8. شنونده خوبی باشیم.

اگر قوانینی که در بالا اشاره کردیم را رعایت کنیم حتما یک شنونده خوب نیز خواهیم شد.

پیشنهاد مطالعه

اگر به یادگیری مهارت گوش‌ دادن فعال علاقه مند هستید می توانید مقاله زیر را بخوانید:

گوش‌ دادن فعال یا مهارت شنیدن چیست

9. گفتگو باید با محیط اطراف هماهنگ باشد.

وقتی که ماه در آسمان جلوی چشمانمان قرار دارد و صحبت کردن از آن موضوع مناسب‌تری است در مورد انواع پاستا صحبت نکنیم. همچنین باید نسبت سکوت و شلوغی محیط اطراف را نیز در نظر بگیریم.

10. اغراق نکنیم…

همه چیز «بهترین»، «بدترین» یا «خنده‌دارترین» نیست.

11. نقل قول اشتباه نکنیم.

از نقل قول در برخی شرایط خاص استفاده کنیم. سعی نکنیم حرف‌مان را به سمتی ببریم که حتما از یک نقل قول استفاده کنیم.

12. با درایت باشیم.

جمع‌بندی در مورد مهارت صحبت کردن

چگونگی و نحوه‌ی درست صحبت کردن یک مهارت فردی است. صحبت کردن را می‌توان از مهم‌ترین مهارت‌های ارتباطی در نظر گرفت که در رشد و توسعه فردی اهمیت بسیاری دارد. مهارت صحبت کردن با مهارت‌ها و مفاهیمی همچون عزت نفس، اعتماد به نفس و خودآگاهی گره خورده است.

در این مطلب سعی کردیم از اهمیت مهارت صحبت کردن بگوییم و توصیه‌هایی کلی برای بهبود مکالمات و ارتباط خود با دیگران را مطرح کردیم.

چگونگی صحبت کردن در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد اما برخی از موارد معمولا در همه‌ی افرادی که مهارت خوبی در صحبت کردن دارند مشترک است که سعی کردیم آن موارد را شناسایی کرده و در اختیار شما خواننده محترم برآیند قرار دهیم.
منبع اولمنبع دوممنبع سوممنبع چهارممنبع پنجممنبع ششممنبع هفتم